Nikkel
Nikkel is een metaal met een zilver-witte kleur. Nikkel komt van nature voor in ons milieu. Het is te vinden in de bodem, in plantenweefsels en in dierlijk weefsel. Het is zelfs te vinden in zoet water.
De hoeveelheid nikkel in de bodem en planten is niet overal hetzelfde. Het varieert, afhankelijk van de soort grond. Maar het varieert ook van gebied tot gebied. Het gebruik van kunstmest en pesticiden leidt tot hogere nikkelconcentraties in de bodem. Maar ook verontreiniging van het milieu door industrieel afvalwater verhoogt het nikkelgehalte in de bodem en dus ook de planten. Dit bekent dat een groente verschillende concentraties nikkel kan bevatten, afhankelijk waar het in de grond heeft gezeten.
Nikkel is onmisbaar in het milieu. Het is essentieel voor de stofwisseling van planten. Ook in het menselijk lichaam heeft het een functie in de stofwisseling. Het zorgt voor de opname van ijzer in ons lichaam. Wij krijgen nikkel binnen via eten en drinken. Via voeding krijgt men dagelijks tussen de 90 microgram en 280 microgram nikkel binnen. Terwijl de gemiddelde dagelijkse behoefte van een volwassene slechts 25-35 microgram nikkel is!
Contactallergie en voedselallergie
Er zijn twee soorten nikkelallergieën, namelijk contactallergie en voedselallergie. Wanneer iemand die allergisch is voor nikkel, nikkelionen in het lichaam krijgt, worden deze door het immuunsysteem gezien als gevaarlijk. Het lichaam start vervolgens een overmatige immuunreactie. Bij vrijwel alle mensen zijn hoge concentraties nikkel zijn te vinden in de huid. Maar het geeft niet een allergische reactie bij iedereen. Bij gevoelige personen (mensen met nikkelallergie) kan zelfs een kleine hoeveelheid nikkel op de huid leiden tot een allergische reactie. Dit wordt contactdermatitis genoemd. De huid reageert op direct contact met nikkel. Het zure zweet van de huid lost de nikkelionen op, en dringt daarna via de huidbarrière (hoornlaag) naar binnen. Symptomen (zoals eczeem) verschijnen niet meteen nadat de huid nikkel heeft aangeraakt, maar meestal pas na ongeveer 12 tot 72 uur na contact. De allergische reactie is vooral lokaal, dat wil zeggen op of rondom de plek waar de huid nikkel heeft aangeraakt. Nikkelcontactallergie is momenteel ongeneeslijk.
Er kunnen echter ook klachten optreden door inname van nikkel via voeding. Uit meerdere studies blijkt dat voeding een effect heeft op het verloop van contactdermatitis. Een flink aantal personen ziet een forse verbetering van de symptomen, na het vermijden van voedingsmiddelen met een hoog nikkelgehalte. In dit geval reageert niet alleen de huid, maar het hele spijsverteringssysteem op de inname van nikkel. Symptomen beperken zich niet alleen tot de huid, maar zijn verspreid over en in het hele lichaam (eczeem op plekken waar de huid geen nikkel heeft aangeraakt, buikklachten, vermoeidheid etc). De ziekte wordt dan ook gerekend tot de voedselallergieën. In dit geval heet het systemische nikkelallergie, maar feitelijk is het een intolerantie.
Wereldwijd
Nikkelallergie is de meest voorkomende contactallergie. Gemiddeld 8,6 procent van de wereldwijde bevolking lijdt aan een nikkelallergie. Volgens dokter Domenico Schiavino (Resp. Allergologia policlinica Gemelli Roma) heeft gemiddeld 25% van de Europese bevolking nikkelallergie (contactdermatitis). Het merendeel hiervan bestaat uit vrouwen. Dit komt omdat vooral vrouwen in aanraking komen met nikkel door het dragen van sieraden. Nikkelallergie is ook een beroepsziekte en komt bijvoorbeeld vaak voor bij kappers, huishoudelijk werkers, metaalbewerkers en horecapersoneel, omdat zij vanwege hun werk vaak blootgesteld zijn aan nikkel. In Duitsland zijn zo’n 20 procent van de vrouwelijke en ongeveer 5 procent van de mannelijke bevolking getroffen door deze ziekte. Daarvan zijn al meer dan 1 miljoen kinderen onder de 14 jaar die allergisch zijn voor nikkel.
In Italië is ook het percentage van mensen die lijden aan systemische nikkelallergie syndroom bekend. Van de groep die nikkelallergie (contact) heeft, reageert 15 – 20% op orale inname van nikkel. Sommige studies spreken zelfs van 25%.
Nikkelallergie in Nederland
Maar in Nederland is vrijwel niets bekend over deze voedselallergie. In Nederland staat wel vast dat veel mensen lijden aan contactdermatitis. Bij een aantal artsen is wel bekend dat het (tijdelijk) volgen van een nikkelarm dieet eczeem bij contactallergie vermindert. Maar het is niet bekend dat de inname van nikkelrijke voeding kan leiden tot andere klachten zoals huidklachten, maag/darmklachten en algemene klachten.
Als we de Europese cijfers ruwweg toepassen op Nederland, zou dat betekenen dat ongeveer 600.000 mensen in Nederland lijden aan de voedselintolerantie nikkelallergie. Helaas is er zeer weinig informatie beschikbaar in het Nederlandse medische circuit (zoals huisartsen, dermatologen, MaagDarmLeverartsen) over systemische nikkelallergie. Deze website is een unieke uitzondering, hier vind je alles wat je wilt weten over systemische nikkelallergie én meer.
Lees verder over diagnose en behandeling van contactdermatitits
Lees verder over symptomen, diagnose en behandeling van systemische nikkelallergie
Bron: