Nikkelallergie op reis

Ik ga op reis en ik neem mee……….tja, wat moet ik eigenlijk mee nemen? Sinds ik weet dat ik systemische nikkelallergie heb ben ik op vakantie geweest in landen waar nikkelallergie geen probleem is, of in ieder geval waar ik weet wat ik met een gerust hart kan eten en welke dingen ik absoluut niet moet eten. Maar nu is het anders. We gaan op reis naar Israël. Ik ben er nog nooit geweest en ik weet niet wat er allemaal te eten is, en vooral of het geschikt is voor een nikkelarm dieet. Zijn er genoeg nikkelarme opties of moet ik eten meenemen? Tijd om me voor te bereiden op de reis.

Plan van aanpak

Om te beginnen vraag ik aan bekenden die al eens in Israël zijn geweest wat er te eten valt. Hoe ervaren zij het eten? Waar hebben zij gegeten, in het hotel of ook buiten de deur, in internationale restaurants of kleine eettentjes of zelfs streetfood? Is er veel keus? In een groot hotel is de kans groot dat er een uitgebreid internationaal ontbijtbuffet is. Dit heeft voor- en nadelen. Nadeel is dat het georiënteerd is op de internationale markt en er vaak croissants en andere industriëel bewerkte broodjes zijn of geïmporteerde kant-en-klare etenswaren. Ook onbijtgranen zoals muesli en cornflakes is iets wat ik niet kan eten.  Nu logeren wij in een kleine guest house, dus ik zal beginnen met contact op te nemen met het guest house en vragen wat er allemaal op tafel staat in de ochtend.

Ik wil ook lekker kunnen genieten van de vakantie en niet teveel hoeven stressen bij elke maaltijd of snack die ik wil eten. Een goede voorbereiding maakt het makkelijker en bespaart een hoop tijd en stress tijdens de reis. Ik wil van te voren van de meeste populaire gerechten weten of het nikkelarm is, of ik het absoluut niet moet eten, óf dat ik het misschien wel kan proberen. Ik heb een aantal jaar geleden een heel mooi Israëlisch kookboek gekregen. Dat is de start van mijn zoektocht naar lokale gerechten. Hieronder staan een aantal populaire gerechten die ik heb bekeken.

Hummus

Ik ben dol op hummus, of ik kan beter zeggen, ik wás dol op hummus. Sinds mijn nikkeldiagnose heb ik het niet meer gegeten. Het hoofdingrediënt van hummus is kikkerewrten. Dit heeft een hoog nikkelgehalte (130 µ per 100 gram gedroogde kikkererwten). Sommige mensen met nikkelallergie reageren echter goed op kikkererwten, dus dat is een kwestie van uitproberen. Het tweede belangrijke ingrediënt  van hummus is tahin. Dit kan een wat dikkere pasta of dunne saus zijn die is gemaakt van sesamzaadjes. Ook dit is een zeer nikkelrijk ingredient (190 µ per 100 gram). Aangezien ik een fikse nikkelallergie heb, laat ik de hummus maar voor wat het is.

Een veel geziene variant op hummus is  gemaakt is van bonen (vaak fava bonen). Deze wordt ook wel eens favosalata genoemd. Ook deze variant is helaas niet geschikt voor nikkelisten, omdat er peulvruchten in zitten.

Salade

In Israël zijn veel verse groenten beschikbaar en hier worden vele soorten salades van gemaakt. Veel gebruikte ingrediënten zijn komkommer, tomaat, radijs, ui, paprika en verse kruiden. Een veelgebruikte dressing wordt gemaakt van olijfolie en citroensap, wat ik thuis ook altijd gebruik op salades. Mijn plan is om goed te kijken naar de ingrediënten van de salades en eventueel wat nikkelrijke ingrediënten eruit te halen.

Baba ganoush

Aubergine is een groente die veel wordt gebruikt in de Israëlische keuken. De aubergine wordt gebakken en het vruchtvlees wordt gepureerd  tot een soort dikke saus. Het kan een alternatief zijn voor hummus,  ideaal om pita in te dippen. Het is wel verstandig om te vragen naar de ingrediënten, omdat veel gebruikte varianten zowel nikkelarm als nikkelrijk kunnen zijn. Zo worden vaak yoghurt, geitenkaas, paprika, maar ook noten en tahin gebruikt.

Shakshuka

Dit is een favoriet ontbijtgerecht. Er zijn speciale eettentjes te vinden die allerlei variaties op dit hartige onbijtgerecht maken. De basis van shakshuka zijn eieren die worden gegaard in een tomatensaus. Een goede shakshuka zal gemaakt worden van verse tomaten, maar omdat deze geconcentreerd worden geserveerd in een dikke saus is het nikkelgehalte te hoog voor nikkelisten.

Falafel

Deze heerlijke, makkelijke snack is gemaakt van kikkererwten, en valt in de categorie nikkelrijk. Wanneer je een lichte nikkelallergie hebt, zou je kunnen proberen of kikkererwten goed vallen. Houdt er wel rekening mee dat falafel wordt gefrituurd, wat weer extra nikkel toevoegt aan de snack.

Vlees en vis

Vlees en vis in pure vorm is nikkelarm, dus kies ik geen stoofpotjes en vlees of vis met een saus. Gelukkig is het in Israël makkelijk om vlees en vis in pure vorm te krijgen, het is zelfs de standaard. Vaak is het wel gekruid, maar dit zijn verse kruiden of specerijen, geen kant-en-klare mengsels met allerlei chemische ingrediënten.

In Israël krijg je, wanneer je vis besteld, alleen een vis op je bord, zonder saus. In de joodse koken wordt kosher gekookt, dit betekent dat vlees, vis en zuivel niet bij elkaar worden gegeten. Wanneer je een verse hamburger besteld (geen fastfoodrestaurant), krijg je dus niet standaard kaas of sausjes erover heen. Dit is handig om te weten in verband met lactose-intolerantie. Hoe dan ook, het kan geen kwaad te vragen om alles apart te serveren, in verband met een voedselallergie.

Shawarma

Shawarma, in Israël ookwel bekend onder de naam doner kebab, is gemaakt van lamsvlees of van kalkoenvlees met toegevoegd lamsvet. Het vlees op zich is nikkelarm. De pita waarin het geserveerd wordt is ook nikkelarm (wanneer het vers is bereid). Wat er daarna op wordt gedaan of bij wordt geserveerd is wel iets om goed bij op te letten. Zo vermijd ik bijvoorbeeld de veelgebruikte tahini, gefrituurde uienringen, sla en friet.

Pita

Dit verse platte broodje eet ik in Nederland nooit, tenzij ik het zelf vers heb gemaakt. Dit om zo veel mogelijk kant-en klaar eten, en daarmee nikkel, te vermijden. In Israël worden deze broodjes echter in grote hoeveelheden elke dag vers gemaakt. Dit betekent dat er kleine hoeveelheden verse gist wordt gebruikt en verder alleen witte bloem, water en zout. Wanneer dit het geval is, dan is een pita nikkelarm. Uiteraard probeer ik alle brood uit een supermarkt te vermijden, ook in Israël is de kans groot dat producten uit een supermarkt in een fabriek worden geproduceerd met een verhoogde kans op nikkelrijke ingrediënten.

Bagel

Uiteraard zul je in Israël veel bagels tegenkomen. Dit broodje kan melkpoeder bevatten en is daarom niet geschikt voor degenen met een lactose-intolerantie. Voor nikkelisten is het wel weer geschikt. Zorg er echter wel voor dat je een bagel neemt zonder sesamzaadjes.

Bourekas

Dit kleine gerecht lijkt op een soort bladerdeeg, maar bevat geen boter. Het wordt voornamelijk gemaakt van verse kaas, wat het niet geschikt maakt voor lactose-intolerantie. Het heeft wel een redelijk laag nikkelgehalte, uiteraard wanneer het geen nikkelrijke extra’s heeft, zoals sesamzaadjes.

Couscous

In Israel is veel couscous voorhanden en deze kan zelfs vers gemaakt zijn. Vaak is couscous gemaakt van witte tarwebloem en is dan ook nikkelarm. Let op voor andere ingrediënten. Wanneer een couscous er donker uitziet, is het een goed idee om te vragen naar de ingrediënten. Ook een vegetarische couscous met groenten en kikkererwten is geen goede optie.

Tussendoortjes

Voor de eerste paar dagen neem ik een aantal tussendoortjes mee die ik makkelijk mee kan nemen onderweg. Zo weet ik zeker dat ik altijd wat nikkelarms te snacken heb. ’s Middags eet ik graag fruit als tussendoortje. Ik verwacht hier geen problemen mee te hebben in Israël. Ik ga gewoon naar de markt, een groentenwinkel of de supermarkt voor vers fruit. Wel neem ik in mijn bagage een schilmesje mee, om het fruit te kunnen schillen. In hotels zijn namelijk vaak geen kleine schilmesjes die je kunt lenen en gewone tafelmessen zijn niet handig om fruit te schillen. Een zakmes zou ook uitkomst kunnen bieden.

Lactose-intolerantie

Thuis vermijd ik zo veel mogelijk producten met lactose, vanwege mijn lactose-intolerantie. Voor deze reis ben ik wel van plan om wat zuivel te eten. Ik verwacht dat de meeste zuivel niet lactose-arm is, maar ga dit tóch eten. Als nikkelist is het al lastig genoeg om nikkel in een onbekend land te vermijden. Als ik dan ook nog lactose moet vermijden, vind ik het te lastig worden. Ik neem echter wel lactasepilletjes mee. Normaal ben ik geen fan van supplementen, maar ik wil het mezelf niet al te moeilijk maken om eten te vinden. Bovendien is het maar voor een paar dagen en om eerlijk te zijn wil ik ook gewoon lekker onbezorgd genieten van het eten. Wel zal ik er op letten om per dag niet teveel zuivel te eten. Yoghurt en kaas voor ontbijt, een cappucino als tussendoortje en dan nog een stuk kwarktaart of roomijs is zelfs voor een lactasepilletje teveel.

Al met al ben ik zo goed voorbereid. Ik ga lekker genieten van de vakantie en wil met alle plezier nieuwe gerechten uitproberen. Ik wil echter geen wekenlange klachten krijgen door het eten van te veel nikkel, dus ik ga wel echt mijn best doen om in ieder geval de meest nikkelrijke ingrediënten te vermijden. Verder bereid ik me voor, door de week vóór vertrek thuis zeer strikt nikkelarm te eten. Hopelijk heb ik zo een buffer zodat een klein beetje nikkel tijdens de vakantie kan worden verwerkt door mijn lichaam zonder een reactie uit te lokken. Ik kijk er naar uit om nieuwe smaakcombinaties en gerechten uit te proberen en mooie, interessante dingen te zien.