Nikkelvrije pannen

Wanneer je last hebt van (systemische) nikkelallergie heb je vast al gehoord of gelezen dat je op moet letten met het bereiden van voedsel. Dit geldt voor pannen, maar ook voor ander kookgerei. In dit artikel zal ik de pannen bespreken. In veel pannen zit namelijk nikkel, dat door het koken in je eten terecht kan komen. Iemand die geen nikkelallergie heeft, zal hier niets van merken, maar wanneer je lijdt aan systemische nikkelallergie is elke microgram nikkel die je onnodig binnenkrijgt teveel.

Milieuvriendelijk en gifvrij

Ook als je geen allergie hebt, is het een goed idee om eens kritisch naar je pannen te kijken. Pannen zijn niet vanzelfsprekend goed voor je. Er zijn veel pannen op de markt die, volgens verschillende bronnen, schadelijk zijn voor je gezondheid en ook slecht voor het milieu. Ben je op zoek naar pan zonder giftige stoffen? Een echte groene pan die niet schadelijk is voor het milieu? Lees dan verder.

Waarom is het belangrijk dat pannen nikkelvrij zijn? Tijdens het koken lekt er  nikkel uit de meeste pannen in het eten. De hoeveelheid is afhankelijk van het soort pan, de zuurgraad van het eten en hoe lang het eten in de pan blijft. Vooral wanneer je een zuur ingrediënt voor langere tijd kookt in een RVS of aluminium pan, lekt er relatief veel nikkel uit de pan en komt het in het eten terecht. De standaard kookpannen van RVS (18/10) bevatten nikkel en zijn dan ook niet geschikt voor nikkelallergisten. Ook aluminium en pannen met anti-aanbaklaag bevatten nikkel. Maar wat kun je dan wel gebruiken?

Emaille

Juist ja, die ouderwetse pannen die je oma ook gebruikte. Emaille is een natuurproduct dat al eeuwen wordt gebruikt voor het maken van potten, pannen en drinkbekers. Emaille wordt gemaakt van staal, kwarts, klei, veldspar, borax en soda. Het is gemaakt van alleen natuurlijke elementen en is 100% recyclebaar. Het is niet alleen uitermate geschikt voor nikkelallergie, maar is ook een milieuvriendelijke pan. Let er bij het aanschaffen van emaille pannen wel op dat je een goede kwaliteit pan koopt. Wanneer er krasjes of beschadigingen aan de binnenkant van de pan zitten, kun je de pan niet meer gebruiken, door die kleine beschadigingen lekt nikkel. Slechte kwaliteit emaille pannen zijn aan de binnenkant niet glad afgewerkt.  Wanneer je aan de binnenkant zwarte puntjes ziet zitten (en je kunt het ook voelen als je er met je vinger overheen gaat), dan is de pan niet geschikt voor nikkelallergisten. De glazen laag aan de binnenkant dient 100% glad te zijn. Let er bovendien op dat de binnenkant van de pan ook van emaille is. Je ziet ook pannen in de winkel die van buiten er uit zien als emaille pannen, maar aan de binnenkant een anti-aanbaklaag hebben. Deze anti-aanbaklaagpannen moet je dus NIET hebben.

Wanneer je eenmaal emaille pannen van goede kwaliteit hebt aangeschaft kun je er een leven lang mee doen.

Glas

Borosilicaat glas is hittebestendig glas en helemaal nikkelvrij. Het reageert niet met eten (er lekt niets uit het glas in het eten) en is uitermate geschikt voor mensen met allergieën.  Dit hittebestendig glas is makkelijk verkrijgbaar in de vorm van ovenschalen (bijvoorbeeld Pyrex). Glazen pannen zijn moeilijker verkrijgbaar. Hiervoor kun je het beste eens navraag doen in een goede kookwinkel of op internet zoeken.

Staal

Koekenpannen van plaatstaal zijn ook nikkelvrij. Ik had al een aantal jaar een stalen koekenpan in mijn keukenkastje staan, voordat ik wist dat ik SNAS had. Die had ik destijds aangeschaft in mijn zoektocht naar een koekenpan zonder giftige anti-aanbaklaag. De pan is gemaakt van 100% plaatstaal. Sinds ik deze pan gebruik ben ik ervan overtuigd dat dit de beste anti-aanbakpan is die er te krijgen is.

Gietijzer

Ook gietijzeren pannen zijn nikkelvrij. Nadeel van een gietijzeren pan is dat hij behoorlijk zwaar is en daardoor wat onhandig in gebruik. Maar bij het maken van bijvoorbeeld stoofpotjes is de gietijzeren pan een uitkomst. Naast stoof-en braadpannen zijn er ook gietijzeren koekenpannen, wokken en grillpannen verkrijgbaar. Let ook hier er op dat de pan van 100% gietijzer is gemaakt en niet een binnenkant heeft met een anti-aanbaklaag.

Inmiddels heb ik thuis alle pannen vervangen door nikkelvrije pannen. Nu is het niet altijd mogelijk om alleen eten binnen te krijgen dat uitsluitend in nikkelvrije pannen is bereid. Vooral wanneer je eet bij vrienden of familie, of in een restaurant is de kans dat er in nikkelvrije pannen wordt gekookt erg klein. Zorg er in ieder geval voor dat je thuis elke dag kookt in nikkelvrije pannen. Wanneer je dan een beetje nikkel binnenkrijgt van een gerecht wanneer je uit eet, heb je in ieder geval een sterke basis om een beetje nikkel op te vangen. Wanneer dat niet voldoende is, zorg er dan voor dat je de dagen ervoor en er na extra nikkelarm eet om zo een buffer aan te maken. Wanneer je buiten de deur eet, kies dan voor een gerecht dat geen zure ingrediënten heeft, om extra hoge nikkelinname te vermijden.

Lees meer over gebruik en onderhoud van emaille pannen.

Lees meer over gebruik en onderhoud van glazen pannen en ovenschalen.

Lees meer over gebruik en onderhoud van stalen en gietijzeren pannen.