Het lijkt een simpele vraag, past tomaat in een nikkelarm dieet? Het antwoord daarop is niet een eenvoudig ja of nee. De ene verse tomaat is de andere niet en de hoeveelheid nikkel in een tomaat variëert. Zo zijn er waarden te vinden van verse tomaten van ongeveer 1 µg nikkel per 100 gram, maar er zijn er ook die 10 µg nikkel per 100 gram bevatten. Waarom is het dan interessant om precies te weten hoeveel nikkel in een tomaat zit? Wanneer je graat tomaten eet, maar je moet je houden aan een nikkelarm dieet, is het belangrijk om te weten of je tomaat kunt eten of niet. Een laag nikkelgehalte betekent namelijk dat je het wél kunt eten in een nikkelarm dieet. Een hoog nikkelgehalte betekent dat je het hoogstens af en toe kunt eten, wanneer je de rest van de week een strikt nikkelarm dieet hebt gegeten. En zo ja, kun je dan alle tomaten eten of toch niet?
Weinig of veel nikkel
De hoeveelheid nikkel is afhankeljk van de soort tomaat en in welke grond het is geproduceerd. De ene grondsoort bevat meer nikkel dan een andere. Misschien nog wel belangrijker is de vraag welke bestrijdingsmiddelen er zijn gebruikt om de tomaat te verbouwen? Het gebruik van pesticiden verhoogt de hoeveelheid nikkel tot behoorlijke hoge waardes. Dan is er nog de vraag welke mest er is gebruikt. Een natuurlijke, biologische mest heeft namelijk over het algemeen een lager nikkelgehalte dan de meest gangbare mest. Wordt er een chemische mest gebruikt om de tomaat te laten groeien, dan komt dit uiteindelijk ook in de tomaat terecht. Helaas zijn dit allemaal vragen waar je geen antwoord op kunt vinden wanneer je in de winkel staat. De hoeveelheid nikkel kun je ook niet aflezen van de tomaat zelf.
Tomaten worden in Nederland, maar ook daarbuiten, verbouwd op grote schaal. De tomatenplanten zitten vaak niet in de volle grond, maar in zakken waar een opening in is gemaakt om de plant in te steken. De zakken zijn gevuld met een mengsel van grond, voedingsstoffen, meststoffen en wie weet wat nog meer. Dit komt allemaal in de tomaat terecht. Tomaten die op deze wijze zijn verbouwd zullen een hoger nikkelgehalte hebben dan een tomaat die je thuis in je eigen tuintje verzorgt met natuurlijke meststoffen en vooral zónder chemische middelen. Kies daarom voor biologisch en bij voorkeur verbouwd in de volle grond. Dan heb je de grootste kans dat je een tomaat eet die een laag nikkelgehalte heeft.
Tomatensaus
De hoeveelheden nikkel die hierboven zijn genoemd gelden voor verse, rauwe tomaat. De hoeveelheid nikkel kan (veel) hoger worden door het bereiden van tomaten. Een tomaat is namelijk zuur en door het koken van tomaten in een “gewone” pan (bijvoorbeeld RVS) komt de nikkel uit de pan vrij en komt terecht in het gerecht. Wil je tomaat toch warm gebruiken in een gerecht, gebruik dan in ieder geval nikkelvrije pannen of schalen, zoals emaille, gietijzer of glas.
Een tomaat kan een plaatsje hebben in een nikkelarm dieet. Dit wil niet automatisch zeggen dat alle tomatenproducten passen in een nikkelarm dieet. Voor alle andere producten waarin tomaten zijn verwerkt, zoals tomatensoep, tomatenpuree, tomatenketchup, tomaten in blik, passata, tomatensaus etc. geldt dat deze een hoog nikkelgehalte hebben. Dit komt om te beginnen door de hoeveelheid tomaten die nodig zijn om bijvoorbeeld ketchup te maken. 100 gram ketchup bevat namelijk meer dan 100 gram verse tomaat, en dus ook meer nikkel. De bereidingswijze voegt daar nog wat meer nikkel aan toe, omdat het wordt klaargemaakt in nikkelhoudend materiaal. Bovendien worden vaak tomaten gebruikt die om te beginnen al meer nikkel bevatten dan de gemiddelde tomaat (rijk bemeste tomaten die op grote schaal worden geproduceerd zijn goedkoper en worden vaker gebruikt om te verwerken tot een tomatenproduct). Zit het ten slotte ook nog in een blikje verpakt, dan komt daar nog wat extra nikkel bovenop. Kortom, wil je tomaat proberen, maar je hebt last van een nikkelallergie, hou het dan bij verse tomaten.
Welke tomaat
Ik ben dol op tomaat en probeer het zo veel mogelijk te eten. Zoveel mogeljk wil zeggen, dat ik het een paar keer per week eet, in kleine hoeveelheden en verspreid over de week. Wanneer ik kleine hoeveelheden verspreid over een week krijg ik er geen nikkelklachten van. Ik eet vooral tomaat wanneer het seizoen is voor tomaten, namelijk in juli, augustus en september en ik ze zelf kan plukken. In mijn tuintje heb ik een aantal tomatenplanten staan. De zaadjes heb ik jaren geleden gekocht in een winkeltje in de regio Madrid waar uitsluitend biologische zaden werden verkocht. Deze tomaten zijn vol van smaak en hebben een laag nikkelgehalte. Verder koop ik vooral biologische tomaat. Ik eet liever één tomaat (bio of uit eigen tuin) die goed van smaak is, dan een half tomaatje (standaard uit de supermarkt) waar dezelfde hoeveelheid nikkel in zit en waar geen smaak aan zit.
Tomaat zonder nikkel
Gelukkig is er ook goed nieuws voor mensen met een nikkelallergie. In 2015 werd bekend dat dr. Mauro Minelli, specialist in allergologie en klinische immunologie, werkt aan een project in samenwerking met o.a. Universiteit A. Moro in Bari en het Wetenschappelijk Instituut voor Voedselproductie (Italië) ⁱ. Dankzij hun inspanningen is de eerste verse tomaat reeds geproduceerd met een nikkelgehalte variërend van 0,25 tot 0,40 µg nikkel per 100 gram. Dat is beduidend lager dan de gemiddelde verse tomaat en valt daarmee in de categorie nikkelarm. Helaas is het nog wachten tot deze tomaten beschikbaar zijn in Nederland.
Tomaat of geen tomaat?
Wil je genieten van de lekkere smaak van verse tomaten, maar heb je last van een nikkelallergie? Eet dan niet het hele jaar door tomaten, maar vooral tijdens het seizoen. Kies biologisch, eet in beperkte hoeveelheden, verspreid over de week. En heb je een plekje over in je tuin, zet er dan een paar tomatenplantjes in. Ook wanneer je alleen een balkonnetje hebt is dat geen probleem. Zet een grote pot in het zonnigste hoekje van het balkon en ook dan kun je lekker genieten van overheerlijke, nikkelarme tomaatjes.
Het blijft een kwestie van uitproberen. De ene persoon is de andere niet en dat geldt ook voor tomaten. De enige manier om er achter te komen hoe jouw lichaam reageert op tomaat is om ze te eten. Misschien kun je wel vier keer per week een paar tomaten eten, maar misschien moet je het bij eenmaal per week één tomaat houden. Probeer het uit en maak er wat lekkers van.
ⁱ Bron: http://dimensionemedica.com/arrivo-primo-pomodoro-senza-nichel/
You must be logged in to post a comment.